Sleutelbloem recepten

De Kruidenschool
 Sleutel van de lente:

Alles aan de Gulden sleutelbloem roept ‘Lente!’
De Gulden (of Echte) sleutelbloem is een van de vroegste voorjaarsbloeiers en luidt als het ware met haar kleine gele bloempjes de lente in. Dit zien we ook terug in haar naam: de wetenschappelijke naam ‘Primula veris’ komt van het Latijnse ‘ver’ wat lente betekent. Ook aan de Nederlandse volksnamen als maartebloem, aprilbloem, paasbloem en lentesleutel kunnen we horen dat de Sleutelboem een echte 'lentebrenger' is.

Het is een klein  plantje: je moet er oog voor hebben, maar wie haar eenmaal kent kijkt er elk voorjaar naar uit om de vrolijke bloempjes in struwelen, grasland en loofbos weer te zien!

De Gulden sleutelbloem herkennen:


De Gulden sleutelbloem (Primula veris) is een vaste plant die zo’n 15 tot 30 cm hoog wordt en (afhankelijk van de weersomstandigheden) van ongeveer maart t/m mei bloeit.

De bloeiwijze bestaat uit een scherm van dooiergele bloemen. Als je goed kijkt kun je vijf oranje vlekken zien, op ieder kroonblad één. 


Als je de bloempjes zo bij elkaar ziet staan kun je met een beetje fantasie bedenken dat ze op een bosje sleutels lijken: Het verhaal gaat dat Sint Petrus (de hemelpoortbewaker) op een dag zijn sleutels op aarde had laten vallen. Petrus liet de sleutels door een engel ophalen, op de plek waar de sleutels hadden gelegen ontsprongen prachtige bloemen die de naam sleutelbloem kregen.

De Gulden Sleutelbloem herkennen:


De Gulden sleutelbloem (Primula veris) is een vaste plant die zo’n 15 tot 30 cm hoog wordt en (afhankelijk van de weersomstandigheden) van ongeveer maart t/m mei bloeit.

De bloeiwijze bestaat uit een scherm van dooiergele bloemen. Als je goed kijkt kun je vijf oranje vlekken zien, op ieder kroonblad één. 


Als je de bloempjes zo bij elkaar ziet staan kun je met een beetje fantasie bedenken dat ze op een bosje sleutels lijken: Het verhaal gaat dat Sint Petrus (de hemelpoortbewaker) op een dag zijn sleutels op aarde had laten vallen. Petrus liet de sleutels door een engel ophalen, op de plek waar de sleutels hadden gelegen ontsprongen prachtige bloemen die de naam sleutelbloem kregen.


De bladeren zijn spatelvormig en staan in een rozet bij elkaar, boven op een kleine wortelstok. Het blad heeft een wat kreukelig uiterlijk, is van boven lichtgroen van kleur en van onderen grijzig. De stengels zijn rond en fijn behaard. In de signatuurleer staat beschreven dat de ‘beharing’ kan wijzen op een helende werking op de huid en luchtwegen. In diverse literatuur kunnen we lezen  dat de Gulden sleutelbloem kan helpen bij klachten waarbij taai slijm opgehoest moet worden.


Deze lentebrenger werkt zo als een mooie opruimer van de laatste winterkwaaltjes. Even verderop vind je een recept voor een ‘Sleutebloem Oxymel’, een natuurlijk middel bij verkoudheidsklachten.

De bladeren zijn spatelvormig en staan in een rozet bij elkaar, boven op een kleine wortelstok. Het blad heeft een wat kreukelig uiterlijk, is van boven lichtgroen van kleur en van onderen grijzig. De stengels zijn rond en fijn behaard. In de signatuurleer staat beschreven dat de ‘beharing’ kan wijzen op een helende werking op de huid en luchtwegen. In diverse literatuur kunnen we lezen  dat de Gulden sleutelbloem kan helpen bij klachten waarbij taai slijm opgehoest moet worden.


Deze lentebrenger werkt zo als een mooie opruimer van de laatste winterkwaaltjes. Even verderop vind je een recept voor een ‘Sleutebloem Oxymel’, een natuurlijk middel bij verkoudheidsklachten.

Eetbaar:

De bloemen geuren zoet en zijn een lekkernij voor bijen, hommels, vlinders en zweefvliegen. Zo vroeg in het voorjaar zijn voedselbronnen voor insecten nog schaars, de vroege Sleutelbloem is voor hen een ware lekkernij.


Ook voor ons is de Gulden Sleutebloem traktatie:

De bloemetjes hebben een licht anijsachtige smaak waar je bijvoorbeeld thee, siroop of Sleutelbloemwijn van knt maken. En als garnering, vers of gesuikerd, maken de bloemetjes van elk bord een feestje. Ook het blad is eetbaar, dit kun je vers in de salade of licht gestoofd als groente gebruiken. Er zijn tal van leuke recepten te vinden, ik deel er in deze blog graag twee:


*Let op: de plant staat als zeldzaam op de rode lijst en mag niet in het wild geplukt worden. Zorg er voor dat je planten gebruikt die biologisch zijn gekweekt.

*Het kruid kent contra-indicaties: Niet gebruiken bij verhoogde spanning in de longen (bijv. astma, krampachtige hoest). Niet gebruiken bij zwangerschap, bloedverdunners, actieve bloedingen als maag- of darmulcera, overgevoeligheid voor aspirines, overgevoeligheid voor sleutelboem.

Eetbaar:


De bloemen geuren zoet en zijn een lekkernij voor bijen, hommels, vlinders en zweefvliegen. Zo vroeg in het voorjaar zijn voedselbronnen voor insecten nog schaars, de vroege Sleutelbloem is voor hen een ware lekkernij.


Ook voor ons is de Gulden Sleutebloem traktatie:

De bloemetjes hebben een licht anijsachtige smaak waar je bijvoorbeeld thee, siroop of Sleutelbloemwijn van knt maken. En als garnering, vers of gesuikerd, maken de bloemetjes van elk bord een feestje. Ook het blad is eetbaar, dit kun je vers in de salade of licht gestoofd als groente gebruiken. Er zijn tal van leuke recepten te vinden, ik deel er in deze blog graag twee:


*Let op: de plant staat als zeldzaam op de rode lijst en mag niet in het wild geplukt worden. Zorg er voor dat je planten gebruikt die biologisch zijn gekweekt. *Het kruid kent contra-indicaties: Niet gebruiken bij verhoogde spanning in de longen (bijv. astma, krampachtige hoest). Niet gebruiken bij zwangerschap, bloedverdunners, actieve bloedingen als maag- of darmulcera, overgevoeligheid voor aspirines, overgevoeligheid voor sleutelboem.

RECEPTEN:




Sleutelbloem Oxymel:


Oxymel is een begrip dat niet iedereen meer kent, toch is het al een heel oude kruidenremedie. Oxymel is een samenstelling van de woorden Oxy (zuur/zijn) en Mel (honing). De ingrediënten honing en azijn zijn op zich al geneeskrachtig, in dit recept voegt de Gulden sleutelbloem hier met haar inhoudsstoffen een extra werking aan toe.


Benodigheden:


    Vers geplukte bloemen van de Sleutelbloem

    3 delen imkerhoning

    1 deel biologische appelazijn

    2 schone glazen potten met deksel

Benodigheden:


  •     Vers geplukte bloemen van de Sleutelbloem
  •     3 delen imkerhoning
  •     1 deel biologische appelazijn
  •     2 schone glazen potten met deksel

Werkwijze:


  • Vul 1 van de potten tot 2 cm onder de rand met honing en azijn (verhouding: 3 delen honing op 1 deel appelazijn)
  • Roer het mengsel goed door elkaar met een schone lepel.
  • Vul de andere glazen pot nu voor een kwart met Sleutelbloemen die je er losjes in doet.
  • Schenk het honig-azijnmengsel over de Sleutelbloemen.
  • Schud de pot zodat de bloemen, honing en azijn goed met elkaar mengen, waarbij de bloemen niet boven het mengsel uitsteken.
  •  Zet de pot afgedekt met een ademend doekje (bijvoorbeeld kaasdoek) op een niet zonnige plek waar je dagelijks bij kunt.
  • Schud de pot elke dag en laat de oxymel 3 weken trekken
  • Blijf er voor zorgen dat de bloemblaadjes niet boven de vloeistof uitkomen.
  • Schenk de vloeistof door een fijne zeef en schenk het in een schone pot of flesje.
  • Je oxymel is nu klaar.
  • Bewaar de oxymel op een koele plaats.


Gebruik:

Bij verkoudheidsklachten met vastzittend slijm: dagelijks 1-2 eetlepels oxymel samen innemen met een glas water. (Let op eerdergenoemde contra-indicaties, overleg altijd met je (huis-) arts bij aanhoudende en/of zware klachten).

Sleutelbloemwijn:


De bloemen van de Primula veris kun je gebruiken om een een heerlijk geurende amberkleurige Sleutelbloemwijn mee te maken. In Engeland, waar de Sleutelbloem ook wel ‘Cowslip’ wordt genoemd, was dit erg populair. De Engelse schilder Arthur Hopkins (1878-1950 was hierdoor geinspireerd en maakte in 1909 het mooie schilderij ‘Cowslip Wine’. Hoewel de wijn ook gedronken werd vanwege de lekkere smaak was het eigenlijk niet bedoeld als ‘slobberwijntje’. Er staat geschreven dat mensen met hartkwalen er drie eetlepels per dag van mochten hebben om de klachten te verlichten.


Cowslip Wine - Arthur Hopkins 1909
Cowslip Wine - Arthur Hopkins 1909, bron afbeelding: https://commons.wikimedia.org

Benodigdheden:

  • Fles witte wijn
  • 2 handjes Sleutelbloem-bloemen
  • Schone steriele glazen fles met dop of stop

Werkwijze:

  • Kijk of er geen beestjes aan de bloemen zitten.
  • Doe de Sleutelbloemen een voor een in de fles.
  • Schenk de witte wijn er voorzichtig overheen.
  • Doe de dop of stop op de fles en zet de fles op een zonnige plek.
  • Laat de wijn nu 2 weken staan op deze zonnige plek.
  • Schenk de wijn door een fijne zeef en schenk de wijn terug in de fles.
  • De wijn is nu klaar voor gebruik.
Cowslip Wine - Arthur Hopkins 1909

Benodigdheden:

  • Fles witte wijn
  • 2 handjes Sleutelbloem-bloemen
  • Schone steriele glazen fles met dop of stop

Werkwijze:

  • Kijk of er geen beestjes aan de bloemen zitten.
  • Doe de Sleutelbloemen een voor een in de fles.
  • Schenk de witte wijn er voorzichtig overheen.
  • Doe de dop of stop op de fles en zet de fles op een zonnige plek.
  • Laat de wijn nu 2 weken staan op deze zonnige plek.
  • Schenk de wijn door een fijne zeef en schenk de wijn terug in de fles.
  • De wijn is nu klaar voor gebruik.

Beeldbron: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Arthur_Hopkins,_1909_-_Cowslip_wine.jpg

Veel lenteplezier!



Kruidige Groet,


Gerry

Vond je deze blog leuk? Deel hem gerust!

Misschien vind je deze blogs ook leuk:

Grove den Pinus Sylvestris Kruidenschool blog
4 december 2025
De Grove den, een boom vol symboliek, speelt al eeuwen een belangrijke rol in ons leven. Zo voorziet hij ons van hout, hars, én heilzame producten.
Sinaasappel Kruidnagel
1 december 2025
Met de warme en vrolijkmakende geuren, die voortkomen uit de etherische oliën, hul je je huis in een heerlijk aroma. Leuk om te maken voor jong en oud, geeft ook leuk weg als cadeautje voor de feestdagen!
28 november 2025
Voor jong en oud: zelf kruiden cadeaus maken, kerstpoppetjes knutselen, schilderen op zeil of je kleding versieren tot een heus kerst-tenue? Kom dan gezellig langs!
Meer posts

Misschien vind je deze blogs ook interessant:

Grove den Pinus Sylvestris Kruidenschool blog
4 december 2025
De Grove den, een boom vol symboliek, speelt al eeuwen een belangrijke rol in ons leven. Zo voorziet hij ons van hout, hars, én heilzame producten.
Sinaasappel Kruidnagel
1 december 2025
Met de warme en vrolijkmakende geuren, die voortkomen uit de etherische oliën, hul je je huis in een heerlijk aroma. Leuk om te maken voor jong en oud, geeft ook leuk weg als cadeautje voor de feestdagen!
28 november 2025
Voor jong en oud: zelf kruiden cadeaus maken, kerstpoppetjes knutselen, schilderen op zeil of je kleding versieren tot een heus kerst-tenue? Kom dan gezellig langs!
Zelf fermenteren Recept Kruidenschool
29 september 2025
DYI Fermenteren: gezond, lekker én goedkoop! Voedsel krijgt meer smaak en is langer houdbaar. Als bonus ontstaan er vaak probiotica die onze darmflora ondersteunen.
Nieuwsbrief Kruidenschool augustus 2025
25 augustus 2025
Veelzijdige geneeskracht van de Braam, Vakopleiding Kruidengeneeskunde, Kruidentuin, Kortingscode cursus: De overgang: een holistische benadering. Nieuwsbrief De Kruidenschool
Braam geneeskracht Kruidenschool
door De Kruidenschool 20 augustus 2025
Wist je dat in de Kruidengeneeskunde gebruik wordt gemaakt van de geneeskracht van het volwassen braamblad? Lees hier meer en ga zelf aan de slag met de recepten
Vlier Nieuwsbrief Kruidenschool
30 mei 2025
Nieuwe kruidentuin, Medicinale recepten, Kamille, Goudsbloem, Valeriaan, Scharlei, Sint janskruid, Engelwortel, Melisse, Guldenroede, Honingklaver, Hartgespan,
door De Kruidenschool 16 maart 2025
Verhuis, kruidige maartroerselen en recepten De lente is voelbaar, een (op)nieuw begin. Knoppen staan op het punt van uitbarsten, jong leven laat zijn kenmerkende frisheldere groen boven de donkere aarde zien en vogels kondigen uitbundig de ochtend aan. Het bruist van de nieuwe energie! In deze nieuwsbrief lees je over onze verhuizing, weetjes over diverse voorjaarskruiden en natuurlijk recepten! Verhuis (dichtbij) Ook voor de Kruidenschool breekt een geheel nieuwe cyclus aan: we gaan verhuizen! De bewegingen van deze lente voeren ons naar een nieuwe locatie: Het Groene veld in Amsterdam noord. Een bruisend, lommerrijk gebied op de grens van stad en land waar kunstenaars, buurtbewoners en sociale initiatieven werken aan bijzondere projecten. Vanaf 1 april zullen alle workshops, trainingen en de lessen van de Vakopleiding Kruidengeneeskunde op deze bijzondere plek te volgen zijn, in de sociale ruimte op de begane grond van het Poortgebouw. Het Groene veld is goed bereikbaar met de auto en bevindt zich op ongeveer tien minuten loopafstand van metrostation Amsterdam noord. Ons nieuwe adres vanaf 1 april De Kruidenschool Het Groene Veld (sociale ruimte van het Poortgebouw) G.J. Scheurleerweg 212c 1027 BA Amsterdam We zijn trots dat we hier onze activiteiten verder mogen ontplooien!
door De Kruidenschool 2 februari 2025
Open dag Vakopleiding Kruidengeneeskunde: 13 april 2025 In september start op De Kruidenschool in Amsterdam het nieuwe cursusjaar van de Vakopleiding Kruidengeneeskunde van Het Kruidenrijk. De vierjarige vakopleiding is er voor iedereen die interesse heeft in natuurlijke geneeskunde. Er is geen vooropleiding nodig. Er zijn twee tijdvakken (13:00 tot 14:15 en 14:30 tot 15:45) Geef je tijdig op via onderstaand aanmeldingsformulier want er zijn beperkte plekken. Heb je gereserveerd maar kun je onverhoopt niet kunnen komen? Laat dit dan alsjeblieft weten, mensen op de wachtlijst staan zijn blij met jouw plekje. Let op : vanaf 1 april verhuist De Kruidenschool naar een nieuwe locatie, namelijk: De Kruidenschool Het Groene Veld (sociale ruimte van het Poortgebouw) G.J. Scheurleerweg 212c 1027 BA Amsterdam *De Vakopleiding in Amsterdam wordt gefaciliteerd op de locatie van De Kruidenschool. De opleiding zelf wordt verzorgd door Het Kruidenrijk. Voor meer informatie over de opleiding of direct inschrijven kun je terecht op de website van het Kruidenrijk .`.
DIY cadeautjes natuurlijke verzorgingsproducten De Kruidenschool
door De Kruidenschool 11 december 2024
Met deze recepten voor natuurlijke verzorgingsproducten wordt cadeautjes maken een feestje! Leuk om weg te geven maar natuurlijk ook lekker om zelf te gebruiken.

Workshops en Cursussen: